Czy grozi mi pracoholizm?

Czy można uzależnić się od pracy? Jak rozpoznać ten nałóg i jak z niego wyjść? Sprawdź!

W obecnych czasach pęd ku karierze i pragnienie sukcesu jest tak wielkie, że często zdarza się nam zatracać równowagę między życiem zawodowym a prywatnym. Wszystko inne odsuwamy na margines, a praca i sukces zawodowy stają się naczelnymi wartościami. Takie podejście to krótka droga do pracoholizmu. Czy i tobie to grozi? A może już jesteś pracoholikiem? Sprawdź, czym tak naprawdę jest pracoholizm, jak się objawia i jak wyrwać się z jego sideł!

Pracoholizm, czyli uzależnienie od pracy

Pracoholizm można łatwo zdefiniować jako uzależnienie od pracy. Jest to stan psychiczny, który objawia się silnym wewnętrznym przymusem wykonywania pracy i związanych z nią czynności oraz nieustannego myślenia o niej. Pracoholik nawet wtedy, gdy jest w domu, z rodziną, wciąż myśli o pracy, co zaburza jego relacje z najbliższymi oraz narusza równowagę pomiędzy życiem zawodowym a osobistym.

Przyczyny pracoholizmu

Z pewnością jedną z głównych przyczyn uzależnienia od pracy jest wszechobecny dziś kult osiągnięć. Wydaje się, że każdy dziś prze ku zawodowemu sukcesowi, więc nikt nie chce odstawać od grupy – celem pracy jest nie tylko zapewnienie sobie godnego życia, lecz także właśnie coraz lepsze wyniki, kolejne awanse, podwyżki, czyli po prostu szeroko pojęte osiągnięcia.

Ogromne znaczenie mają także specyficzne wymogi niektórych zawodów – dyspozycyjność oraz aktywność czy nieustanne podnoszenie swoich kwalifikacji. Tutaj znacznie bardziej narażeni na pracoholizm są tak zwani freelancerzy, czyli osoby wykonujące wolny zawód. Gdy miejsce czy czas pracy nie oddziela czasu przeznaczonego na obowiązki zawodowe od czasu na życie prywatne, znacznie łatwiej wpaść w wir pracy. Ogromna konkurencja na rynku pracy i wymagania klientów odnośnie do jak najszybszej realizacji zadań także swoje robią...

Nie tylko wszechobecny pęd ku sukcesowi czy wymogi związane ze specyfiką pracy, oczywiście, czynią pracoholika. Również indywidualne predyspozycje mają tu ogromne znaczenie. O tym, czy ktoś popadnie w pracoholizm czy też nie, decyduje również to, jak dana osoba radzi sobie ze stresem (w końcu w pracę bardzo łatwo uciekać od problemów codziennego życia), oraz to, jakie normy i wartości przekazali jej rodzice.

Jak rozpoznać pracoholizm?

Jeżeli zastanawiasz się nad tym, czy i ty również jesteś pracoholikiem, to pierwszy sygnał, by przyjrzeć się bliżej tej kwestii. Objawów pracoholizmu jest wiele i nietrudno je zauważyć. Należą do nich przede wszystkim:

• nieustanny brak czasu, zwłaszcza na porządny odpoczynek, życie towarzyskie, utrzymywanie relacji z bliskimi oraz pasje. Ten brak czasu spowodowany jest nieustannym zajęciem pracą i związanymi z nią zadaniami.

• zabieranie pracy do domu, na wakacje, na weekend – osoba uzależniona od pracy czuje ciągły przymus zajmowania się swoimi obowiązkami zawodowymi czy podnoszeniem kwalifikacji, nawet jeśli nie jest to niezbędne.

• rozmowy skupione przede wszystkim na pracy – pracoholik mówi przede wszystkim o swoich obowiązkach zawodowych, środowisku pracy, ludziach z branży. Nawet jeśli zaczyna rozmowę o czymś innym, przeważnie jej temat szybko zbacza na pracę, ponieważ taka osoba nie jest w stanie przez większość czasu myśleć o czym innym niż właśnie praca. Co więcej, podczas rozmów na inne tematy, pracoholicy mogą łatwo tracić wątek, gdyż ich myśli wciąż krążą wokół życia zawodowego.

• skrajny perfekcjonizm – uzależnienie od pracy przekłada się także na inne dziedziny życia, ponieważ pracoholik ma ogromną potrzebę kontroli, chce być najlepszy i niedościgniony we wszystkim, czego się podejmuje.

Skutki pracoholizmu

Pracoholizm, w przeciwieństwie do większości innych uzależnień, ma swoje istotne zalety, wśród których można wymienić wysokie zarobki, sukcesy zawodowe, awanse, wysokie kwalifikacje... Niestety, fakt, że ten nałóg ma swoje niewątpliwe zalety, nie powinien przesłonić jego wad i negatywnych skutków, których jest jednak znacznie więcej.

Pracoholizm niesie za sobą przede wszystkim ogromne szkody dla zdrowia. Nie bez powodu Japończycy wymyślili pojęcie „karoshi” oznaczające śmierć z przepracowania. Takie zjawisko to ostatnie stadium uzależnienia od pracy – śmierć następuje faktycznie w wyniku przepracowania i związanej z nim nieustannej ekspozycji na stres. Osoby, które stale poświęcają się pracy odsuwając na margines odpoczynek i życie prywatne, są także narażone przede wszystkim na choroby i zawały serca oraz wylewy, a także na otyłość czy też schorzenia stawów (w wyniku siedzącego trybu życia i braku aktywności fizycznej). Jako fizyczne skutki pracoholizmu mogą pojawiać się także choroby psychosomatyczne takie jak choćby wrzody żołądka.

Szkody na zdrowiu pracoholika nie ograniczają się jednak jedynie do tych fizycznych. Człowiek uzależniony od swojej pracy i niepotrafiący odpoczywać naraża również swoje zdrowie psychiczne – może zapaść na załamanie nerwowe czy wręcz wypalić się psychicznie.

Wspomnieć należy także o innych aspektach związanych z pracoholizmem – osoby, które na niego chorują, narażają swoje relacje z bliskimi, czego efektem może być rozpad małżeństwa i więzi rodzinnych. W parze w pracoholizmem idą czasem także inne uzależnienia, przez które chory stara się radzić sobie z nieustannym stresem.

Jak zerwać z nałogiem pracy?

Pracoholizm to takie samo uzależnienie jak każde inne, w związku z czym wymaga leczenia. Jeśli zatem zauważyłeś u siebie któreś z objawów uzależnienia od pracy, nie powinieneś tego bagatelizować i liczyć, że jakoś sobie poradzisz. Każda osoba uzależniona bezwzględnie wymaga leczenia u specjalisty. Psycholog lub psychiatra poprzez psychoterapię może ogromnie pomóc w wyjściu z nałogu.